© Constantinos Stathias / Greenpeace
Πριν λίγα χρόνια, ξεκινήσαμε μία πολύ δύσκολη προσπάθεια. Ήταν κάπου στις αρχές του 2018, όταν πρωτοξεκίνησε από την Ήπειρο η ιστορία με τις νέες εξορύξεις πετρελαίου και αερίου στη χώρα. Τότε, είχαμε ήδη μάθει ότι στο οικόπεδο των Ιωαννίνων η ισπανική Repsol και η Energean είχαν ξεκινήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες: γεώτρηση και τοποθέτηση εκρηκτικών σε βάθος λίγων μέτρων, που ανατινάσσονταν για τις ανάγκες των σεισμικών ερευνών.
Σε μία περιοχή όπως την Ήπειρο, αγνή, παρθένα, με μοναδική φυσική ομορφιά, οι κίνδυνοι ήταν πολλοί: τα πολύτιμα ποτάμια της, όπως ο Άραχθος και ο Βοϊδομάτης, οι προστατευόμενες περιοχές και τα σπάνια είδη ζώων της, όπως ο λύγκας και η βίδρα, όλα απειλούνταν από τις εξορύξεις. Τα ντόπια προϊόντα που παράγονται (φέτα, τσίπουρο, πίτες και τόσα άλλα) κινδύνευαν από τη ρύπανση του νερού και του εδάφους. Ο τουρισμός στην περιοχή, ο φυσικός μας πλούτος, η πολιτιστική μας κληρονομιά, η ίδια η επιβίωση των ανθρώπων της Ηπείρου, όλα απειλούνταν.
Μάθαμε βέβαια και το καλό νέο: ότι υπήρχαν κάτοικοι που οργανώνονταν και ήδη αναλάμβαναν δράση για να μην επιτρέψουν στις εταιρείες να καταστρέψουν τον τόπο τους. Αυτοί οι άνθρωποι ήθελαν τη στήριξη όλων μας για να προστατεύσουν την περιοχή τους, γι’ αυτό και αποφασίσαμε να τους ενισχύσουμε όσο μπορούσαμε.
Οι πρώτες δράσεις
Έτσι, αρχές του 2018 πήγαμε στα Γιάννενα, κάναμε εκδηλώσεις ενημέρωσης για το τι συνέβαινε και υποβάλαμε αμέσως στις αρμόδιες αρχές αιτήματα πληροφοριών, που θα έπρεπε να υπάρχουν ήδη και να είναι δημόσιες και προσβάσιμες σε όλους. Αμέσως γνωρίσαμε και τους κατοίκους που ήδη αντιστέκονταν, και για να τους στηρίξουμε ξεκινήσαμε εθνική εκστρατεία συλλογής υπογραφών, ώστε να έρθουν μαζί μας όσοι περισσότεροι γινόταν. Συνολικά, σχεδόν 19.000 συμπολίτες μας ένωσαν τις φωνές τους κατά των εξορύξεων στην Ήπειρο.
Συνεχίσαμε πολύ δυναμικά, καλώντας την κυβέρνηση να ακυρώσει όλες τις άδειες για εξορύξεις στην Ήπειρο και σε όλη τη χώρα. Ευαισθητοποιήσαμε το κοινό για το τι απειλείται, δώσαμε τον λόγο στους ίδιους τους κατοίκους και προχωρήσαμε σε κοινές δράσεις, ώστε το νέο να ταξιδέψει όσο πιο μακριά γίνεται. Την άνοιξη του 2018, με το μήνυμά μας “SOS για την Ήπειρο” πετάξαμε με αλεξίπτωτο πλαγιάς σε ύψος 1.400 μέτρων πάνω από τα μοναδικής ομορφιάς τοπία της περιοχής, μαζί με ανθρώπους που απασχολούνται από αυτό στον τομέα του τουρισμού.
Επιστρέψαμε για να μιλήσουμε ξανά με τους κατοίκους και για να επισκεφτούμε ένα εμβληματικό σημείο της περιοχής, το γεφύρι του Κόκκορη στον ποταμό Βοϊδομάτη. Εκεί, συνεργαστήκαμε με μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Ιωαννίνων και αναρριχηθήκαμε σε ύψος 80 μέτρων ώστε το μήνυμά μας να φαίνεται από παντού: “No Oil – Δεν είναι επένδυση αν καταστρέφει την Ήπειρο”.
Η συνέχεια ήταν ακόμα πιο δυναμική
Έναν χρόνο μετά, άλλη μία ακόμα πιο δυναμική δράση: μαζί με κατοίκους της περιοχής, για περισσότερες από 30 ώρες στήσαμε ένα ανθρώπινο τείχος έξω από τις εγκαταστάσεις που φυλάσσονταν τα μηχανήματα των σεισμικών εργασιών των Repsol και Energean. Όχι μόνο αυτό, αλλά άλλες 14 πρωτοβουλίες κατά των εξορύξεων από όλη τη χώρα στήριξαν τη δράση μας και ζήτησαν μαζί μας την ακύρωση των σχεδίων εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.
Το καλοκαίρι του 2019, το πλοίο μας, Rainbow Warrior, κατά τη διάρκεια της περιοδείας στην Ελλάδα “Μαζί για το κλίμα”, έγινε πλατφόρμα συζητήσεων όπου 13 πρωτοβουλίες και συλλογικότητες πολιτών από όλη την Ελλάδα ενάντια στις εξορύξεις συζήτησαν μοιράστηκαν την εμπειρία τους και σκέφτηκαν επόμενα βήματα για κοινή δράση.
Πέρυσι επισκεφτήκαμε ξανά την περιοχή, είδαμε τους κατοίκους και βρεθήκαμε μαζί τους σε χαρακτηριστικά μνημεία, γεφύρια και προστατευόμενες περιοχές, για να θυμίσουμε στην κυβέρνηση (που μόλις είχε ψηφίσει τον καταστροφικό για τις περιοχές Natura νόμο) ότι οφείλει να διαλέξει την προστασία του φυσικού μας πλούτου, όχι τις εξορύξεις, οι οποίες θα πλήξουν μοναδικές περιοχές της χώρας μας.
Μία μάχη τέλειωσε, ο αγώνας παραμένει
Και τελικά, ήρθε μία μεγάλη επιτυχία: πριν λίγους μήνες, η πολυεθνική Repsol έφυγε! Έπαιξαν ρόλο και οι αρνητικές οικονομικές συγκυρίες που προκλήθηκαν από την πανδημία, όμως πλέον γίνεται όλο και πιο κατανοητό ότι η εποχή των ορυκτών καυσίμων έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Χάρη στην πίεση των κατοίκων της περιοχής και των χιλιάδων που στήριξαν την προσπάθειά μας, η εταιρεία αποχώρησε από το οικόπεδο των Ιωαννίνων (και της Αιτωλοακαρνανίας). Παρόλο που δημοσιεύματα φέρουν την Ελλάδα να μην περιλαμβάνεται πλέον στον στρατηγικό σχεδιασμό της Repsol, παραμένει ακόμα ασαφές αν η Ισπανική εταιρεία θα εγκαταλείψει οριστικά και το οικόπεδο του Ιονίου.
Κερδίσαμε μία μάχη λοιπόν, αλλά ο αγώνας έχει πολύ δρόμο ακόμα. Το μέλλον των οικοπέδων αυτών είναι αβέβαιο, αφού υπάρχουν άλλες εταιρείες που θέλουν να συνεχίσουν με τα υπάρχοντα σχέδια. Από την πλευρά μας, αναμένουμε εξελίξεις και είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε δράση αν τα σχέδια εξόρυξης πετρελαίου και ορυκτού αερίου προχωρήσουν. Το ορυκτό αέριο παρουσιάζεται εσφαλμένα ώς το καύσιμο-γέφυρα προς την κλιματική ουδετερότητα για το 2050, και έτσι κυβέρνηση και πετρελαϊκές έχουν τώρα εστιάσει το ενδιαφέρον τους στα οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Για τα συγκεκριμένα οικόπεδα, ενδιαφέρον υπάρχει και σε σχέση με το σχεδιαζόμενο έργο του αγωγού East Med. Όμως, οι εξορύξεις στη συγκεκριμένη περιοχή θα πλήξουν ανεπανόρθωτα το θαλασσιο περιβάλλον, ενώ οι επιπτώσεις σε τουρισμό και αλιεία σε περίπτωση ατυχήματος (και όχι μόνο) δεν μπορούν να συγκριθούν με τα προσδοκώμενα οφέλη που υπολογίζουν οι εταιρείες.
Με δεδομένη την κλιματική πραγματικότητα που διανύουμε, κυβέρνηση και πετρελαϊκές πρέπει να καταλάβουν ότι νέες εξορύξεις σε πετρέλαιο και ορυκτό αέριο δεν είναι καλοδεχούμενες. Τα ορυκτά καύσιμα ανήκουν στο παρελθόν και αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι η ουσιαστική προστασία της βιοποικιλότητας στη χώρα, ένας ισχυρός κλιματικός νόμος με στόχους σύμφωνους με τη Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα και μία πραγματικά πράσινη και δίκαιη ανάκαμψη, αν θέλουμε να έχουμε ένα βιώσιμο μέλλον.
Πάτα εδώ